بلوکارت اتحادیه اروپا یکی از محبوب‌ترین و جذاب‌ترین مسیرهای مهاجرت کاری به آلمان برای متخصصان با مهارت بالا است. این مجوز اقامت ویژه که در سال ۲۰۱۲ معرفی شد، مزایای قابل توجهی نسبت به ویزای کار معمولی دارد و مسیری سریع‌تر برای دریافت اقامت دائم فراهم می‌کند. در این مقاله، به طور کامل با آخرین قوانین و مقررات سال ۲۰۲۵ آشنا خواهید شد.
بلوکارت آلمان چیست؟
بلوکارت اتحادیه اروپا یک مجوز اقامت و کار ویژه برای شهروندان خارج از اتحادیه اروپا است که دارای مدرک دانشگاهی یا معادل آن هستند. این مجوز به افراد با مهارت بالا اجازه می‌دهد تا در آلمان زندگی و کار کنند و از مزایای خاصی نسبت به سایر انواع مجوزهای کاری بهره‌مند شوند.
نام این مجوز از کارت سبز آمریکا الهام گرفته شده و هدف آن جذب نیروهای متخصص و کاهش کمبود نیروی کار ماهر در کشورهای عضو اتحادیه اروپا است.
شرایط دریافت بلوکارت آلمان در سال ۲۰۲۵
برای دریافت بلوکارت آلمان در سال ۲۰۲۵، باید شرایط زیر را داشته باشید:
۱. مدرک تحصیلی
شما باید یکی از موارد زیر را داشته باشید:
- مدرک دانشگاهی آلمانی: هر مدرک دانشگاهی که از یک دانشگاه آلمان دریافت کرده‌اید
- مدرک دانشگاهی خارجی معتبر: مدرک دانشگاهی خارجی که معادل مدارک آلمانی باشد و در پایگاه داده Anabin به رسمیت شناخته شده باشد
- مدارک تحصیلی عالی غیردانشگاهی: مدارکی با حداقل سه سال دوره آموزشی که در سطح ۶ استاندارد بین‌المللی طبقه‌بندی آموزش (ISCED 2011) قرار دارند، مانند مدارک Meister یا مربیان مهد کودک
۲. قرارداد کار یا پیشنهاد کار معتبر
باید یک قرارداد کار یا پیشنهاد کاری قطعی از یک کارفرمای آلمانی داشته باشید که شرایط زیر را داشته باشد:
- حداقل مدت اشتغال ۶ ماه باشد
- شغل با مدرک تحصیلی شما مرتبط باشد
- حقوق پیشنهادی حداقل آستانه تعیین شده را داشته باشد
۳. حداقل حقوق مورد نیاز
یکی از مهم‌ترین شرایط بلوکارت، رسیدن به حداقل درآمد سالانه است. در سال ۲۰۲۵، آستانه‌های حقوقی به شرح زیر هستند:
| نوع شغل | حداقل حقوق سالانه (یورو) | حقوق ماهانه تقریبی (یورو) |
|---|---|---|
| مشاغل عادی | €48,300 | €4,025 |
| مشاغل کمبود نیرو (Shortage Occupations) | €43,759.80 | €3,646.65 |
| فارغ‌التحصیلان جدید (کمتر از ۳ سال) | €43,759.80 | €3,646.65 |
| متخصصان IT بدون مدرک دانشگاهی | €43,759.80 | €3,646.65 |
نکته مهم: این مبالغ هر سال توسط وزارت کشور آلمان به‌روزرسانی می‌شوند و معمولاً بر اساس ۱.۵ برابر میانگین حقوق ملی محاسبه می‌گردند.
۴. مشاغل کمبود نیرو (Shortage Occupations)
برخی از مشاغل در آلمان با کمبود نیروی کار مواجه هستند و برای این مشاغل، آستانه حقوقی کمتری در نظر گرفته شده است. این مشاغل شامل موارد زیر می‌شوند:
- متخصصان فناوری اطلاعات (IT)
- مهندسین (تمام رشته‌ها)
- متخصصان علوم طبیعی و ریاضیات
- پزشکان و پرستاران
- مدیران خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات
- مدیران تولید، معدن، ساخت‌وساز و لجستیک
- مدیران خدمات حرفه‌ای (مانند مدیران مراقبت از کودکان، خدمات بهداشتی و آموزشی)
نکته: برای کار در مشاغل کمبود نیرو با حقوق کمتر، باید تایید سازمان فدرال اشتغال آلمان (Bundesagentur für Arbeit) را دریافت کنید.
۵. شرایط ویژه برای فارغ‌التحصیلان تازه
اگر مدرک دانشگاهی یا معادل آن را کمتر از سه سال پیش دریافت کرده‌اید، می‌توانید با حداقل حقوق €43,759.80 برای بلوکارت درخواست دهید. این مزیت برای مشاغل تازه‌کار در تمام حرفه‌ها اعمال می‌شود، اما نیاز به تایید سازمان فدرال اشتغال دارد.
۶. شرایط ویژه برای متخصصان IT بدون مدرک دانشگاهی
یکی از تغییرات مهم قوانین اخیر این است که متخصصان IT می‌توانند حتی بدون مدرک دانشگاهی برای بلوکارت درخواست دهند، به شرط آنکه:
- پیشنهاد کار قطعی در حوزه IT داشته باشند (حداقل ۶ ماه)
- حداقل حقوق سالانه €43,759.80 را دریافت کنند
- حداقل سه سال از هفت سال گذشته در حوزه IT کار کرده باشند
- تجربه کاری آن‌ها در سطح دانشگاهی بوده و پیش‌نیاز شغل در آلمان باشد
۷. بیمه درمانی
باید مدرک بیمه درمانی معتبر در آلمان یا گواهی درخواست بیمه را ارائه دهید.
۸. مدارک لازم برای مشاغل تنظیم‌شده (Regulated Professions)
اگر شغل شما در دسته مشاغل تنظیم‌شده قرار دارد (مانند پزشکی، معلمی، داروسازی و غیره)، باید مجوز اشتغال رسمی از مرجع مربوطه را داشته باشید.
مزایای بلوکارت نسبت به ویزای کار معمولی
بلوکارت آلمان در مقایسه با ویزای کار معمولی (Residence Permit for Employment) مزایای قابل توجهی دارد که آن را به گزینه‌ای بسیار جذاب برای متخصصان با مهارت بالا تبدیل می‌کند:
۱. اعتبار طولانی‌تر
- بلوکارت: معمولاً تا ۴ سال اعتبار دارد (یا مدت قرارداد کاری به اضافه ۳ ماه، هر کدام که کمتر باشد)
- ویزای کار معمولی: معمولاً برای ۲ سال صادر می‌شود
۲. مسیر سریع‌تر به سوی اقامت دائم
یکی از مهم‌ترین مزایای بلوکارت، امکان دریافت سریع‌تر اقامت دائم (Niederlassungserlaubnis) است:
- با بلوکارت: می‌توانید پس از ۲۷ ماه کار (با سطح زبان آلمانی A1) یا ۲۱ ماه (با سطح زبان آلمانی B1) برای اقامت دائم درخواست دهید
- با ویزای کار معمولی: باید ۵ سال کار مداوم داشته باشید تا برای اقامت دائم واجد شرایط شوید
این یعنی با بلوکارت می‌توانید تقریباً دو برابر سریع‌تر به اقامت دائم برسید!
۳. آزادی شغلی بعد از یک سال
- با بلوکارت: پس از ۱۲ ماه کار با بلوکارت، می‌توانید در هر شغلی کار کنید بدون نیاز به اطلاع به اداره مهاجرت یا تغییر بلوکارت
- با ویزای کار معمولی: ویزای کار معمولاً به کارفرمای خاصی متصل است و برای تغییر شغل باید تایید سازمان فدرال اشتغال را دریافت کنید
۴. تسهیلات اتحاد خانواده
بلوکارت شرایط بسیار آسان‌تری برای اتحاد خانواده فراهم می‌کند:
- با بلوکارت: همسر شما می‌تواند بدون نیاز به مدرک زبان آلمانی به آلمان بیاید و بلافاصله اجازه کار نامحدود دریافت کند. همچنین نیازی به اثبات فضای زندگی کافی نیست و مجوز اقامت خانواده به مدت مشابه بلوکارت صادر می‌شود
- با ویزای کار معمولی: فرآیند اتحاد خانواده سخت‌تر است و ممکن است نیاز به مدرک زبان آلمانی A1 برای همسر، اثبات فضای زندگی کافی و منابع مالی باشد. همچنین همسر ممکن است نیاز به مجوز کار جداگانه داشته باشد
۵. تحرک در اتحادیه اروپا
- با بلوکارت: پس از ۱۸ ماه کار در آلمان، می‌توانید به کشور دیگری در اتحادیه اروپا منتقل شوید و برای بلوکارت آن کشور درخواست دهید بدون نیاز به بازگشت به کشور مبدا. همچنین می‌توانید تا ۱۲ ماه در کشورهای خارج از اتحادیه اروپا سفر کنید بدون اینکه بلوکارت شما باطل شود
- با ویزای کار معمولی: تحرک در اتحادیه اروپا محدودتر است و برای کار در کشور دیگر نیاز به درخواست جداگانه دارید
۶. فرآیند درخواست سریع‌تر
- با بلوکارت: فرآیند درخواست سریع‌تر است زیرا در بسیاری از موارد نیازی به تایید سازمان فدرال اشتغال نیست (مگر برای مشاغل کمبود نیرو با حقوق پایین‌تر)
- با ویزای کار معمولی: معمولاً نیاز به تایید سازمان فدرال اشتغال است که می‌تواند فرآیند را طولانی‌تر کند
۷. دسترسی به مزایای اجتماعی
هر دو نوع مجوز دسترسی به مزایای اجتماعی مانند بیمه درمانی، بیمه بیکاری و تامین اجتماعی مشابه شهروندان آلمانی را فراهم می‌کنند، اما بلوکارت این فرآیند را ساده‌تر می‌کند.
۸. نیاز نداشتن به مدرک زبان در ابتدا
برای دریافت بلوکارت، هیچ الزامی برای مدرک زبان آلمانی یا انگلیسی وجود ندارد. البته داشتن دانش پایه زبان آلمانی برای زندگی روزمره مفید است، و فقط در صورت تمایل به دریافت سریع‌تر اقامت دائم نیاز به سطح B1 دارید.
مقایسه سریع بلوکارت و ویزای کار معمولی
| ویژگی | بلوکارت اتحادیه اروپا | ویزای کار معمولی |
|---|---|---|
| اعتبار مجوز | تا ۴ سال | معمولاً ۲ سال |
| زمان دریافت اقامت دائم | ۲۱-۲۷ ماه | ۵ سال |
| آزادی تغییر شغل | بعد از ۱۲ ماه کاملاً آزاد | نیاز به تایید برای تغییر |
| اتحاد خانواده | بدون نیاز به مدرک زبان، کار نامحدود برای همسر | ممکن است نیاز به مدرک زبان و شرایط اضافی |
| تحرک در اتحادیه اروپا | بعد از ۱۸ ماه | محدود |
| حداقل حقوق | €48,300 (یا €43,759.80 برای مشاغل خاص) | در حد متوسط بازار |
| نیاز به مدرک زبان | خیر (فقط برای اقامت دائم زودتر) | خیر |
| تایید سازمان اشتغال | فقط در برخی موارد | معمولاً بله |
مراحل درخواست بلوکارت آلمان
فرآیند دریافت بلوکارت آلمان به ترتیب زیر انجام می‌شود:
مرحله ۱: بررسی صلاحیت
- بررسی کنید که آیا مدرک دانشگاهی شما در پایگاه داده Anabin به رسمیت شناخته شده است
- مطمئن شوید که پیشنهاد شغلی شما حداقل آستانه حقوقی را برآورده می‌کند
- بررسی کنید که شغل شما با مدرک تحصیلی‌تان مرتبط است
مرحله ۲: جمع‌آوری مدارک
مدارک مورد نیاز برای درخواست بلوکارت شامل موارد زیر است:
- فرم درخواست ویزا (کامل شده)
- پاسپورت معتبر
- عکس‌های پاسپورتی
- قرارداد کار یا پیشنهاد کاری معتبر از کارفرمای آلمانی
- بیانیه اشتغال امضا شده توسط کارفرما
- مدرک اثبات درآمد (حداقل €48,300 یا €43,759.80 بسته به موقعیت)
- مدرک دانشگاهی (اصل و ترجمه رسمی)
- گواهی به رسمیت شناخته شدن مدرک (از پایگاه Anabin یا Statement of Comparability از ZAB)
- مدرک بیمه درمانی یا درخواست بیمه
- برای مشاغل تنظیم‌شده: مجوز اشتغال از مرجع مربوطه
مرحله ۳: درخواست ویزا
بسته به موقعیت شما، دو روش برای درخواست وجود دارد:
الف) درخواست از خارج از آلمان:
- از طریق پورتال خدمات کنسولی درخواست آنلاین خود را تکمیل کنید (در صورت وجود در کشور شما)
- تمام مدارک را آپلود کنید
- برای مصاحبه و تایید حضوری دعوت خواهید شد
- پس از تایید، ویزای ملی (National D Visa) دریافت می‌کنید
- پس از ورود به آلمان، باید به اداره مهاجرت محلی (Ausländerbehörde) مراجعه کنید و بلوکارت واقعی را دریافت کنید
ب) درخواست از داخل آلمان:
شهروندان برخی کشورها (استرالیا، کانادا، اسرائیل، ژاپن، کره جنوبی، نیوزیلند، بریتانیا و ایالات متحده) می‌توانند بدون ویزا وارد آلمان شوند و ظرف سه ماه مستقیماً از اداره مهاجرت محلی برای بلوکارت درخواست دهند.
مرحله ۴: مدت زمان بررسی
طبق قوانین اتحادیه اروپا، حداکثر زمان پردازش درخواست بلوکارت ۹۰ روز است. با این حال، در عمل معمولاً کمتر از این مدت طول می‌کشد، به خصوص اگر تمام مدارک کامل باشند.
مرحله ۵: پس از دریافت بلوکارت
پس از دریافت بلوکارت، باید:
- در اولین فرصت، آدرس محل سکونت خود را در آلمان ثبت کنید (Anmeldung)
- بیمه درمانی آلمانی تهیه کنید
- حساب بانکی باز کنید
- شروع به یادگیری زبان آلمانی کنید (برای اقامت دائم سریع‌تر)
تجدید و تمدید بلوکارت
بلوکارت را می‌توان در صورت ادامه اشتغال تمدید کرد. درخواست تمدید را می‌توانید حداکثر هشت هفته قبل از انقضای بلوکارت فعلی به اداره مهاجرت محلی ارائه دهید.
نکات مهم و توصیه‌ها
- بررسی پایگاه Anabin: قبل از درخواست، حتماً بررسی کنید که دانشگاه و مدرک شما در این پایگاه به رسمیت شناخته شده است. اگر نیست، باید Statement of Comparability از ZAB دریافت کنید.
- محاسبه دقیق حقوق: حقوق ناخالص (Gross Salary) شما باید از آستانه تعیین شده بیشتر باشد. پاداش‌های متغیر و کاملاً غیرقطعی در محاسبه لحاظ نمی‌شوند.
- شروع یادگیری زبان: هر چند نیازی به مدرک زبان برای دریافت بلوکارت نیست، اما یادگیری زبان آلمانی به شما کمک می‌کند تا سریع‌تر اقامت دائم دریافت کنید و زندگی روزمره‌تان را آسان‌تر کنید.
- مستندسازی کامل: تمام مدارک را به دقت آماده کنید و ترجمه‌های رسمی تهیه کنید تا فرآیند سریع‌تر پیش برود.
- مشاوره حرفه‌ای: در صورت ابهام یا پیچیدگی در مورد شرایط خود، می‌توانید با وکلای مهاجرت یا مشاوران مهاجرتی مشورت کنید.
- بیمه درمانی: قبل از ورود به آلمان، حداقل یک بیمه سفر داشته باشید و پس از ورود سریعاً بیمه درمانی آلمانی تهیه کنید.
سؤالات متداول
آیا برای بلوکارت نیاز به مدرک زبان آلمانی دارم؟
خیر، برای دریافت بلوکارت نیازی به مدرک زبان آلمانی یا انگلیسی ندارید. با این حال، اگر می‌خواهید پس از ۲۱ ماه (به جای ۲۷ ماه) برای اقامت دائم درخواست دهید، نیاز به سطح B1 زبان آلمانی دارید.
آیا می‌توانم خانواده‌ام را با بلوکارت به آلمان بیاورم؟
بله، یکی از مزایای بزرگ بلوکارت این است که همسر و فرزندان شما می‌توانند بدون نیاز به مدرک زبان آلمانی به آلمان بیایند و همسر شما بلافاصله اجازه کار نامحدود خواهد داشت.
آیا می‌توانم با بلوکارت آلمان شغل خود را تغییر دهم؟
در ۱۲ ماه اول، تغییر شغل نیاز به اطلاع به اداره مهاجرت دارد و ممکن است رد شود. اما پس از ۱۲ ماه، می‌توانید در هر شغلی کار کنید بدون نیاز به تغییر بلوکارت یا اطلاع به اداره مهاجرت.
اگر مدرک من در پایگاه Anabin نباشد چه کنم؟
می‌توانید از دفتر مرکزی آموزش خارجی (ZAB) درخواست Statement of Comparability کنید. این سند رسمی معادل‌سازی مدرک شما را تایید می‌کند.
آیا می‌توانم با بلوکارت آلمان در کشورهای دیگر اتحادیه اروپا کار کنم؟
بله، پس از ۱۸ ماه نگهداری بلوکارت در آلمان، می‌توانید به کشور دیگری در اتحادیه اروپا منتقل شوید و برای بلوکارت آن کشور درخواست دهید.
چند وقت طول می‌کشد تا بلوکارت صادر شود؟
طبق قانون، حداکثر ۹۰ روز، اما در عمل معمولاً کمتر از این مدت است، به ویژه اگر تمام مدارک کامل باشند.
نتیجه‌گیری
بلوکارت آلمان یک فرصت عالی برای متخصصان با مهارت بالا است که می‌خواهند در یکی از قوی‌ترین اقتصادهای اروپا کار کنند و زندگی کنند. با مزایای متعددی که نسبت به ویزای کار معمولی دارد – از جمله مسیر سریع به اقامت دائم، آزادی شغلی، و تسهیلات اتحاد خانواده – این مجوز گزینه‌ای ایده‌آل برای کسانی است که واجد شرایط هستند.
با توجه به تغییرات اخیر قوانین در سال ۲۰۲۵، دولت آلمان درهای خود را بیشتر به روی متخصصان بین‌المللی باز کرده است. حتی متخصصان IT بدون مدرک دانشگاهی و فارغ‌التحصیلان تازه می‌توانند با شرایط آسان‌تری برای بلوکارت درخواست دهند.
اگر واجد شرایط هستید، پیشنهاد می‌کنیم هر چه زودتر برای بلوکارت اقدام کنید. این سرمایه‌گذاری در آینده حرفه‌ای و شخصی شما است که می‌تواند درهای بی‌شماری از فرصت‌ها را به روی شما باز کند.
توجه: اطلاعات این مقاله بر اساس آخرین قوانین سال ۲۰۲۵ تهیه شده است. برای اطلاعات به‌روزتر و مشاوره شخصی، توصیه می‌شود با سفارت یا کنسولگری آلمان در کشور خود تماس بگیرید.
منابع:
- Make it in Germany – وبسایت رسمی دولت آلمان
- وزارت کشور فدرال آلمان
- اداره فدرال مهاجرت و پناهندگان (BAMF)
- کمیسیون اروپا – سیاست‌های مهاجرت و امور داخلی
دیدگاهتان را بنویسید